شبِ چلّه ميانِ گفت و گوها/به نقل از منظومه(مشهدی های قدیمی)سروده رضا افضلی در سال ۱۳۷۷

شبِ چلّه ميانِ گفت و گوها


به نقل از منظومه ی بلندمنتشر نشده ی (مشهدی های قدیمی)

سروده ی رضا افضلی در سال ۱۳۷۷


شسته گِردِ كُرسي جمعِ خويشان

به پِلّه ي صَدر، جاي برف ريشان


زمنقل مي تراود هُرمِ دلكش

رسد از پا به سر،گرماي آتش


چُپُق چرخد چو پيكِ آشنايي

به دستانِ عموي پيرِ و دايي


زقليان چون رسد آوايِ قُل قُل

زند دستي به سوي ديگري پُل


درخشد برف وشيره درپياله

به دستِ نوجوان و ديرساله


مَويز وطيفي و تُخمه ي «برشته»

بتابد در كنارِ ظرفِ «كِشته»


كنارِ كشمش و «قيسي» و خُرما

چو فِندُق گشته نيشِ پسته ها وا


شود هردم اناري پاره پاره

درخشد كهكشاني از ستاره


به سيني پنجة انگورِ آونگ

زند برگيسوانِ اشتها چنگ


زشيرين قاچ ها،خربوزة زرد

به دندان مي رساند، سردي ودرد


غزل هاي شراب آلودِ شيراز

دهد گرمي،چو ديوان مي شود باز


در آن سو دختر و زن گرمِ خنده

عروسِ تازه، چون زيبا پرنده


زند هر يك زحافظ، با خوشي فال 

بجويد در غزل، لبخندِ اقبال


http://rezaafzali.blogfa.com/posts/ عناوین مطالب وبلاگم


به سرما غصّه هاي مردِ بي كار/به نقل از منظومه (مشهدی های قدیمی)سروده رضا افضلی

به سرما غصّه هاي مردِ بي كار


به نقل از منظومه ی بلندمنتشر نشده ی (مشهدی های قدیمی)

سروده ی رضا افضلی در سال ۱۳۷۷


به سرما غُصّه هاي مردِ بي كار

زند در قلبِ بي آرام زن،خار


به مطبخ مي دود برچهره اش اشك

بَرَد بر هستيِ همسايه اش رشك


كه دايم شوهر او كار دارد

بسي آذوقه در انبار دارد


ولي او دبّه هايش گشته خالي

ندارد هيچ، جزآشفته حالي


خورد اندوهِ قند و نان و روغن

بَرَد رنجِ نبودِ رخت و دامن 


براي حفظِ ظاهر، پيشِ شوهر

به سيني مي نهد، جوشان سماور


چنان خندد دمادم در برِاو

كه خوشبخت است گويي شوهرِ او


به سيلي مي كُند رخساره گلگون 

كه كاهد از غمِ آن مردِ محزون


براي شاديِ و مشغوليِ او

دهد يك مشت تخمه ي خربزه بو


به ديگِ غم دلش جوشدزحالا

كه قوتي نيست بهرِديگِ فردا


بگيرد نسيه هر جنسي زدكّان 

به قيمت هاي بالا و دوچندان


شده پُر،«چوخطِ»* نان،پيش خبّاز

دهد نان را دگر با اخم و با ناز


زصاحب خانه هم،ديگر كند شرم

كه كرسي را، ذغالِ او كند گرم


نباشد شوهرش را كار و مايه

كه پردازد قراني از كرايه


زبقّالي گرفتن نسيه شاق است

حسابِ نسيه، پُر «خط سياق» است

*چوخط: چوب خط: شاخة درختي بود، به قطر و درازي دلخواه كه حامل حساب نسيه يا اعتباري مشتري نزد كاسباني از قبيل نانوا و قصّاب بود. نانوا براي هردانه [يا كيلو نان] كه نسيه مي داد خطي با چاقوي خود بر چوبْ خط مربوط به حساب خود مي بريد… پر شدن چوب خط هركس به معني پايان يافتن اعتبار اوست/ كتاب كوچه احمد شاملو/ پ/314  

http://rezaafzali.blogfa.com/posts/ عناوین مطالب وبلاگم

شب برفی/رضا افضلی 20/10/1389

شب برفی



شب برفی چه می خواهم؟ندانم

میان برف های نو، روانم


خیابان درازی پیش رویم            

به هرجا برف نو گسترده خوانم 


میان برف بارِکهکشان وار

به سر بارد هزاران کهکشانم


بَرَد بادی مرا زین سو بدان سو

توگویی قایق بی بادبانم


صدای قیژ قیژِ کفش گوید:

که من مهمان برف مهربانم


نوای تِس تِسِ برف گرانبار

به خلوت گشته یارو همزبانم


به ابروها چو پیرانم اگرچه

به شصت و دو رسیده سالیانم


ببافد آسمان با رشته هایش

به ره فرشِ بلند پرنیانم


درختک ها به شکل برّه هایند

به زیر برف و آن هارا شبانم


به شکل پَرفشانِ آرزو هاست

خروج بازدم ها از دهانم


زبس دودِ نفس آید ز سینه

منِ خاموش چون آتش فشانم


سگی خوابیده زیرِ سایه بانی

که عاجز باشد از وصفش زبانم


به چشم سگ پلنگی آیم از برف

کنون با خال خالِ جامگانم


چراغ قرمزی می گویدم: ایست!

ولی یک لحظه هم در ره نمانم


همه در خانه ها خوابیده آرام 

که من دربرف، تنها پاسبانم


رد پاها شود پشت سرم پاک

نمی ماند برای کس نشانم


خوشا هستی! خوشا دنیای مستی!

دریغا قدر هستی را ندانم


درختان خشک، اما پُر شکوفه

بهاری آمده بعداز خزانم


توگویی صبح نوروز است و تنها

به حیرت محوِ باغ و بوستانم


زبرف تازه از بس مست شعرم

به راه خویش، سر ازپا  ندانم


زمستان شاعری تصویر ساز است

ازو شاد و گهی ناشادمانم


چو می افتم به یاد بی پناهان

شوم شرمنده از شعر و بیانم


شده سرمای دی آن سان که دیگر

بسوزد تا به مغز استخوانم.


                                رضا افضلی 20/10/1389


http://rezaafzali.blogfa.com/posts/ عناوین مطالب وبلاگم


نعیق کلاغ/رضا افضلی 12/8/1391

نعیق کلاغ


تو روشنی و ندانی چراغ یعنی چه؟

فراق عاشق و معنای داغ یعنی چه؟


چو آفتاب ندانی که در شب تاریک

برای دیدن ظلمت چراغ یعنی چه؟


بهار زندگی ات غرق صوت بلبل باد!

تو غافلی که نعیق کلاغ یعنی چه؟


میان باغِ خزان نیستی که دریابی

دل سیاهِ چو پرهای زاغ یعنی چه؟


درخت تشنه و مردِکویر می داند 

از آب چشمه گرفتن سراغ یعنی چه؟


تودر بهشتی و چون من خبر نداری هیچ

که دل سپرده به گل های باغ یعنی چه؟


منم که تشنه یک جام از شراب توام

به بحر باده چه دانی ایاغ یعنی چه؟


تو می روی وندانی که در نبودن تو

فسرده عاشق بی دل- دماغ یعنی چه؟


رضا افضلی 12/8/1391


http://rezaafzali.blogfa.com/posts/ عناوین مطالب وبلاگم


به زودي/ رضا افضلی 20/1/79

به زودي



بادي كه چشمت را 


                    خاموش مي كند 


                                    در راه است


كودكي كه قصه ات را


                          گوش مي كند


                                       در راه است


خورشيدي كه بر تو نمي تابد


                                   در راه است


گاوي كه بر سبزه ها يت


                      مي خوابد

 

                               در راه است

...


به زودي

 

شخصي مي شوي


كه از او داستاني حكايت مي كنند.


                                   رضا افضلی  20/1/79


http://rezaafzali.blogfa.com/posts/ عناوین مطالب وبلاگم


برتخت فرشِ تركمني/برای محمّد و مهر مونای عزیزم/ رضا افضلی 20/10/79

برتخت فرشِ تركمني

برای محمّد و مهر مونای عزیزم

با هزاران خجسته باد،برای جشن زادروز پسرم محمد انتشار می یابد


برتخت فرشِ تركمني هست جايشان

رودِحرير مي گذرد زير پايشان 


جُنبد لب و ز غُلغُلِ موجِ پرندگان 

نزديك هم، به گوش نيايد صدايشان


مثلِ كبوترانِ فرو برده سر به هم

گردد عوض به عشوه گري متكّايشان


گل مي كنند مثلِ درخت شكوفه اي

وقتي فرو برند به امواج، پايشان 


هر موج تازه آمده از باغ هاي دور 

آرد گهي شكوفه و برگي برايشان


از ضربه هاي پنجة پاهايشان به آب 

شبنم نشسته روي گلِ چهره هايشان


پا را زنند بر سرِ امواج سردِ آب

تا پُر شود ز شادي باران هوايشان


آن يال هاي سبزِ خزه، بر كنارِ رود 

آيد به چشم، پيچ و خمِ اژدهايشان


تا اژدهاي سبز رَمَد از حريم عشق

گرديده تركه هاي بلندي عصايشان

                                                                                                                                          

با آبِ رود چهره بشويند و اي شگفت 

افروخته زِ آتشِ پنهان لقايشان


پيچيده مثلِ ساقة نيلوفري به هم

در باغ شور و عشق جواني خدايشان.


                                        رضا افضلی    20/10/79


به ميدانگاهِ يك «ديوانه خانه»/به نقل از منظومة بلندمنتشر نشدة (مشهدی های قدیمی) /رضا افضلی

به ميدانگاهِ يك «ديوانه خانه»


به نقل از منظومة بلندمنتشر نشدة (مشهدی های قدیمی) 

 سرودة رضا افضلی در سال ۱۳۷۷


به ميدانگاهِ يك «ديوانه خانه»

دَوَد مردي به شكلي كودكانه


يكي مُحكم گرفته، بندِ شلوار

شده خاموش، مثل نقشِ ديوار


يكي روي زمين،خوابيده برپُشت

حوالت مي كند بَر ابرها مُشت


خيالي افكند بر آسمان تير

زشستِ خود، چوكودك مي مكد شير

 

همه بدحال ها، باشنددر بند

كه خيزد خشمشان باغُرّشي چند



شده سوراخ، درطول زمانه

(لطيفه)



به ديواري، درین «ديوانه خانه»

شده سوراخ درطول زمانه


به نوبت دسته اي ديوانه،گاهي

درآن سوراخ اندازد نگاهي


بدان ها شك كند روزي پرستار

كند سررا درآن سوراخِ ديوار


نبيند هيچ در سوراخِ روزن

بگويد در صفِ ديوانه هازن:


كه دادم هر چه گردن را، درآن پيچ

نديدم در ميان روزنش هيچ


يكي ديوانه گويد: ما خميديم

در آن صد دفعه و چيزي نديديم


تو مي خواهي درين روزن، به يك بار

كني با آن كه آن جا نيست ديدار؟



http://rezaafzali.blogfa.com/posts/ عناوین مطالب وبلاگم


.......................................................................................................................................

عقاب ها/   رضا افضلی 19/7/73  

عقاب ها



مناديان بهارانِ گلفِشان ديري ست


مقيم بيشة خشكِ كنار باغ شدند


شكوه نيست به پروازها که می بینیم


عقاب ها به زمين نامده كلاغ شدند.


                                         رضا افضلی 19/7/73  



http://rezaafzali.blogfa.com/posts/ عناوین مطالب وبلاگم

..................................................................................................................

مشتريان اين بانك/ رضا افضلی   1380

مشتريان اين بانك



با پرانتزِ پاها و 


                عصا هاي براق


انگار روي يخ


                   قدم بر مي دارند

 

                         مشتريان اين بانك


*


با عينك هاي سنگين و


دستان چروك و


                    مُهر هاي برنجي


پشتِ گيشه ها ايستاده اند


با لباس هاي كم مصرف و


پاچه هايي كه در جوراب 


                           گير كرده اند


گاه تنها

 

وگاه در مصاحبت طاووسي رعنا


كه محافظِ عطر آگين آنان است


*

  

پشت گيشه 


خود شمار ها ي برقي


رزق شماري مي كنند


وتحويلداران افروخته


چاي ولرمِ را


شتابزده سرمي كشند


هر دسته اسكناس


چون قالبي يخ است 


در زيرِ آفتاب مخارج.


                   رضا افضلی   1380

http://rezaafzali.blogfa.com/posts/ عناوین مطالب وبلاگم


فاتحه/رضا افضلی/مشهد  15/4/58

فاتحه



ته سيگاري ديگررا


چون ميخي سرخ

 

                      بر خاك فرو مي کند


كنارگوري تازه


گوركن


          به انتظار مرده اي


                                نشسته است



قرقره ي نگاهش را


                        مي پيچاند


تا تابوتي را 


                باد بادك وار 


                                فرود آرد


چون واكسي دوره گردي


                              كه به خواهش


منتظركفش تازه اي است


يا نانوايي که برسرِ تنور


                    خمير آماده را



درختان بلند «خواجه ربيع» 


تدفين خورشيدرا

 

                  نگاه مي كنند



مرد كورِ خطبه خوان 


دخترش عصاي او 


                        مي آيد


تا مطابق آیین


خطاب با مرده اي  پارسي


                                   بگويد :«اِفهَم»



گور كن فرازِ گور آمده است


مي رود و مزدش را در جيب مي شمارد


گو ركن به خانه اش رسيده است.


                                        فاتحه*


  رضا افضلی.مشهد  15/4/58 

پانزدهم تیر ماه سال هزار و سیصد و پنجاه و هشت



*فاتحة. [ ت ِ ح َ ] (اِخ ) یا فاتحةالکتاب . نام نخستین سوره ٔ قرآن کریم که سوره ٔ حمد نیز گویند. چون در مجلس سوگواری این سوره را برای شادی روان مرده می خوانند، «فاتحه خوانی » بمعنی سوگواری به کار می رود.

فاتحه خواندن فاتحه خواندن . [ ت ِ ح َ / ح ِ خوا / خا دَ ] (مص مرکب ) در مجلس سوگواری حاضر شدن و به روح مرده دعای خیر فرستادن . (ناظم الاطباء). ...


- فاتحه ٔ چیزی را خواندن ؛ کنایت از به پایان رساندن کاری یا از آن دست کشیدن است .                                                

لغت نامه /علی اکبر دهخدا


خط های اهدایی استاد علی اکبر مروجان به این بنده رضا افضلی

 

 

 

 

 

 

به روي فقر مي خندد لبِ شاه/به نقل از منظومة (مشهدی های قدیمی) رضا افضلی در سال ۱۳۷۷

به روي فقر مي خندد لبِ شاه

به نقل از منظومة بلندمنتشر نشدة (مشهدی های قدیمی) 
سرودة رضا افضلی در سال ۱۳۷۷



غني پوشد، حريرِ نرم و زيبا
شود درجامه، طاووسي فريبا

لباسِ فقر روشن يا كه تيره
زرنگين وصله ها داردجزيره

بسی مسكين شود با مرگ،خاموش
شود در دخمة سردش فراموش

به دست آورده نان،از«چرخ ريسي»
سپرده عمرِخود درفقروپيسي

نگردد دور ازو اندوه با خشم
كه مي ريسد به دوكِ روز و شب پشم

شود پا و كمر خشك ازنشستن
به گاهِ پسته و فندق شكستن

يكي تسبيح مي سازد ز«مُهره» 
يكي در «مُهر» سازي گشته شهره 

غبارِخاك وخُل باشد روانه 
به هر جاي فضاي تنگِ خانه

همه باشند «دايم نا اميد»ان
به راه زندگي،«هردم شهيد*»ان

زديوارِ خراب و زشت درگاه
به روي فقر مي خندد لب شاه

*هردم شهيد: بي نوا، تهي دست، كمبغل/رک: فرهنگ گويشي/ اين تركيب را افغاني ها به كار مي برند.

در تصویر:چاقو تیز کن با چرخ پایی اش در کنار جوی آب خیابان.زنان در کنار جوی به شستن مشغولند.

آب خيابان: يا « آب بالا خيابان » آبي كه از بیرون از مشهد می آمد و وارد شهر مي شد و از جوي بالا خيابان مي گذشت و سپس از صحن كهنه به پايين خيابان مي رسيد.در لهجه مشهدي ها :جوب خيابان.

كُرُزُن انگليسي،آب خيابان را كه از ميان خيابان هاي عليا و سفلي مي گذشت و دو سوي آن محلّ نشستن و تفريح برخي از مردم مشهد بود به خيابان شانزه ليزه در پاريس مانند كرده بود. 

http://rezaafzali.blogfa.com/posts/ عناوین مطالب وبلاگم






امواج كوه شكن/رضا افضلی

امواج كوه شكن

 

امواج كوه شكنِ اقيانوس

همراهِآب اَفشاني شده اند

كه در خلوتِ درّه

سرش را به سنگ مي كوبد.

                          رضا افضلی14/3/80

                                 

چه می کنید؟/رضا افضلی

چه می کنید؟

 

 

آوارگان! به چنگ زمستان چه می کنید؟

در زیر برف و بارش باران چه می کنید؟

 

تا بذر وعده ها به شما حاصلی دهد

در اردوی فشردة اسکان چه می کنید؟

 

شب های دلگرفته درآن سرپناه تنگ

باخشم باد و جنبش طوفان چه می کنید؟

 

هر خیمه را به سیم و رسن سفت کرده اید

با سقف های کوته و لرزان چه می کنید؟

 

گیرم که سقف چادر پوسیده نم نداد

با اشک های تازه یتیمان چه می کنید؟

 

اکنون که برف آمده و راه بسته است

باکودکان و سفره بی نان چه می کنید؟

 

در دست و پای تنگ و تکاپوی مادران

بی گاز و برق و طفل هراسان چه می کنید؟

 

قربانیان زلزله آسوده اند لیک

با ماندگان بی سر و سامان چه می کنید؟

 

روی زمین نم زده با درد دست و پا 

بی نظمِ زخمبندی و درمان چه می کنید؟

 

از بحثِ درس و مدرسه چیزی نگویمت

با باد برف و سوز زمستان چه می کنید؟

 

دل از میان شهر کَشد پَر به سویتان

تابنگرد به منزل ویران چه می کنید؟

 

                  رضا افضلی  25/8/91

https://www.youtube.com/watch?v=S9oj85fwN_8

زيك دلّاك آيد گونه گون كار/ از منظومه مشهدی های قدیمی/رضا افضلی

 زيك دلّاك آيد گونه گون كار

به نقل از منظومة بلندمنتشر نشدة (مشهدی های قدیمی) 

 سرودة رضا افضلی در سال ۱۳۷۷


 

زيك دلّاك آيد گونه گون كار

هنرازپنجه اش ريزد به خروار

  
به ميدانِ بخار و شُرشُرِ آب

گذارد عمرخود،گويي به مهتاب


به دستِ از حنا گرديده لاله

گذارد سطل و بردارد پياله


بشويد پيكر پير و جوان را

شناسد اصل و فرع اين وآن را


نشيند در مِهي با هيكلِ تر

تراشد زيرِريش و صورت و سر


گهي دندان كشد با «گازانبر»

كه خيزد درد، بعد از خونِ شُرشُر


نهد كرسيچه ای را در گذرگاه

محاسن را كند اصلاح و كوتاه


گهي سر مي بُرَدآن جاي كودك

گهي زالو بيندازد به كورك


به دُمبَل چون زند او زخمِ نِشتر

به چشمِ كودكان آيد ستمگر

 
به سنگ وچرم،تيغش راكند تيز

كند كودك زتيغ تيز، پرهيز

 

شود سر زير دستش پنبه كاري

نهد باتيغ بر سر يادگاري

 
همه ابزارِ آن دلّاكِ مسكين

شود مجموع، در يك كيفِ چرمين

زنان آيند پيشش مخفي ازشو/به نقل از منظومة (مشهدی های قدیمی) رضا افضلی سال۱۳۷۷

زنان آيند پيشش مخفي ازشو


به نقل از منظومة بلندمنتشر نشدة (مشهدی های قدیمی) 

 سرودة رضا افضلی در سال ۱۳۷۷




نشيند چار زانو مردِ رمّال

كند وا سركتاب و مي زند فال


زنان آيند پيشش، مخفي از شو

كه خواند بهرِآنان وِرد و جادو


كتابي قهوه اي دارد به بُقچه

كنارش حِرزها را كرده بُنچه


دعاها هستة حِرزِجواد است

عِلاجِ سرد باد و گرم باد است


فروشد در بساطش مردِ شيّاد

ز«شير مرغ و جان آدمي زاد»


فروشد غافلان را باطلُ السِحر

دهد داروي افزون كردن مِهر


براي جلب، دارد مُهرة مار

براي دفع، پيهِ گرگ و كفتار


نشاند كودكي را مردِ كف بين

به پيشِ آينه، با مكر و تلقين


بيندازد به روي طفل، چادر

زتلقيناتِ خود، اورا كند پُر



//به شيشه عطرِ ياس و عطرِ سُنبل//



صفوفِ شيشه، چيده در دكان ها

شده رنگين تر از رنگين كمان ها


دمد زآنها بهارِ شادی افشان

كه معبر گيرد از بوي خوشش جان


به هر سو شيشه اي با عطرِ رنگين

فروشد عشوه در ظرفِ بلورين


به شيشه، عطرِ ياس و عطرِ سُنبُل

بنفشه،رازقي،مريم ،قَرَنفُل


رسد از هريكي بوي جواني

بنفش و زرد و سبز و ارغواني


//صفِ تسبيح، چون انگورِآونگ//


دكان هايي است مثلِ تاكزاران

كه دل را مي برد از رهگذاران


عقيق و شيشه وفيروزه وسنگ

كرشمه مي فروشد رنگ وارنگ


سياه و سرخ وسبز وزرد و آبي

بنفش و صورتي رنگ و شرابي


شده از لعل و لاك و گونه گون سنگ

صفِ تسبيح چون انگورِآونگ


مثالِ موج هاي آتش و دود

درخشد دسته هاي «شاه مقصود» 


تصویر:فالگیر بغدادی اثر کمال الملک


http://rezaafzali.blogfa.com/posts/ عناوین مطالب وبلاگم